大家都知道,泰语在形成和发展的过程中和梵语巴利语这两种古老的语言有着千丝万缕的联系,不仅很多日常生活中常用的泰语词都是来源于梵语和巴利语的,泰语中很多构词的方法也都是从梵语和巴利语中借来的,比如今天要介绍的“萨玛复合”和“顺替复合”,都是泰语中非常重要的构词方法。大家千万不要觉得难,相信看完今天的讲解,你就会恍然大悟啦!


(图源 IG:goyyog)


คำสมาส คืออะไร?
萨玛复合词是什么?


การสร้างคำสมาสเกิดจากการนำคำสองคำขึ้นไป มารวมหรือผสมเข้าด้วยกัน โดยคำเหล่านั้นต้องมีรากศัพท์เดิมจากภาษาบาลี สันสกฤตเท่านั้น ลักษณะของคำสมาส มี 4 ข้อหลักๆ ดังนี้
萨玛复合词是将两个词聚合或混合在 一起,这两个词都必须只能是来源于梵语巴利语的词汇,萨玛复合词主要有下面四种特点:

1. คำที่มาจากภาษาบาลี-สันสกฤตเท่านั้น คำที่มาจากภาษาอื่นๆ นำมาประสมกันไม่นับเป็นคำสมาส ตัวอย่างคำสมาส
1. 只能是来自于梵语和巴利语中的词汇,来自其他 语言的词汇复合之后不视为萨玛复合词,萨玛复合词举例:


บาลี+บาลี ได้แก่ อัคคีภัย วาตภัย โจรภัย อริยสัจ ขัตติยมานะ อัจฉริยบุคคล
巴利语+巴利语 例如:อัคคี+ภัย=อัคคีภัย(火灾)วาต+ภัย=วา ตภัย(风暴)โจร+ภัย=โจรภัย(抢劫)ขัตติย+มานะ=ขัตติยมานะ(王室血统)อัจฉริย+บุคคล=อัจฉริยบุคคล(天才)

สันสกฤต+สันสกฤต ได้แก่ แพทยศาสตร์ วีรบุรุษ วีรสตรี สังคมวิทยา ศิลปกรรม
梵语+梵语 例如:แพทย์+ศาสตร์=แพทยศาสตร์(医学)วีร+บุ รุษ=วีรบุรุษ (英雄)วีร+สตรี=วีรสตรี(女英雄)สังคม+วิทยา=สังคมวิทยา(社会科学)ศิล+ปกรรม=ศิลปกรรม(艺术作品)

บาลี+สันสกฤต ได้แก่ หัตถศึกษา นาฎศิลป์ สัจธรรม สามัญศึกษา
巴利语+梵语 例如:หัตถ+ศึกษา=หัตถศึกษา(手工艺) นาฎ+ศิลป์=นา ฎศิลป์(舞蹈艺术)สัจ+ธรรม=สัจธรรม(真理)สามัญ+ศึกษา=สามัญศึกษา(一般教育)

2. คำที่รวมกันแล้วไม่เปลี่ยนแปลงรูปคำแต่อย่างใด มีการออกเสียง อะ อิ อุ เช่น
2. 复合之后词形不发生任何变化,会插入 /a//i//u/等音


วัฒน+ธรรม = วัฒนธรรม(文化)
วัฒน/wat4 tha4 na4/+ธรรม /tham1/= วัฒนธ รรม/wat4 tha4 na2 tham1/

สาร+คดี = สารคดี(纪录)
สาร/saa5 ra4/+คดี/kha4 dii1/ = สารคดี/saa5 ra3 kha4 dii1/

พิพิธ+ภัณฑ์ = พิพิธภัณฑ์(博物馆)
พิพิธ/phi4 phit4 tha4/+ภัณฑ์ = พิพิธภัณฑ์/phi4 phit4 tha4 phan1/

เสรี+ภาพ = เสรีภาพ(自由)
เสรี/see4 rii1/+ภาพ/phaap3/ = เสรีภาพ/see5 rii1 phaap3/

สังฆ+นายก = สังฆนายก(僧侣委员会主席)
สังฆ/sang5 kha4/+นายก/naa1 yok4/ = สังฆนายก/sang5 kha4 naa1 yok4/


(图源 IG:bellacampen)

3. คำสมาสเมื่อออกเสียงต้องต่อเนื่องกัน เช่น
3. 萨玛复合词发音是连续的,比如


ภูมิศาสตร์ อ่านว่า พู-มิ-สาด
ภูมิศาสตร์读作/phuu1 mi4  saat2/

เกียรติประวัติ อ่านว่า เกียด-ติ-ประ-หวัด
เกียรติประวัติ读作/kiat2 ti2 pra2 wat2/

เศรษฐการ อ่านว่า เสด-ถะ-กาน
เศรษฐการ读作/seet2 tha2  kaan1/

รัฐมนตรี อ่านว่า รัด-ถะ-มน-ตรี
รัฐมนตรี读作/rat4 tha2 mon1 trii1/

4. คำที่นำมาสมาสกันแล้ว ความหมายหลักอยู่ที่คำหลัง ส่วนความรองจะอยู่ข้างหน้า เช่น
4. 经过萨玛复合的词,复合词的含 义偏重后一个词,第一个词的词义较轻,比如


ยุทธ (รบ) + ภูมิ (แผ่นดิน สนาม) = ยุทธภูมิ (สนามรบ)
ยุทธ(打斗)+ภูมิ(大地、场地 )=ยุทธภูมิ(战场)

หัตถ (มือ) + กรรม (การงาน) = หัตถกรรม (งานฝีมือ)
หัตถ(手)+กรรม(工作)=หัต ถกรรม(手工艺)

คุรุ (ครู) + ศาสตร์ (วิชา) = คุรุศาสตร์ (วิชาครู)
คุรุ(老师)+ศาสตร์(学科)= คุรุศาสตร์(教育学)

สุนทร (งาม ไพเราะ) + พจน์ (คำกล่าว)= สุนทรพจน์ (คำกล่าวที่ไพเราะ)
สุนทร(好看、好听)+พจน์( 话语)=สุนทรพจน์(演讲)


(图源 IG:khemanito)


คำสนธิ คืออะไร?
顺替复合词是什 么?


หมายถึง การเชื่อมคำที่มาจากภาษาบาลี-สันสกฤต โดยนอกจากเชื่อมคำสองคำด้วยกันแล้ว ยังมีความกลมกลืนของเสียง ซึ่งสนธิมีด้วยกัน 3 ชนิด คือ สนธิสระ (สระสนธิ), สนธิพยัญชนะ (พยัญชนะสนธิ) และสนธินิคหิต (นิคหิตสนธิ)
意思是,连接来自梵语和巴利语中的词汇,除了将两个词复合在一起之外,还发生了发音上的联系,共分为三类:元音顺替复合、辅音顺替复合和/ng、m/韵尾符号 顺替复合等。

1. สระสนธิ คือ การกลมกลืนคำด้วยเสียงสระ เช่น
1. 元音顺替:是发生在 元音上的发音融合,例如


วิทย+อาลัย = วิทยาลัย(学院)
วิทย/wit4/+อา ลัย/?aa1 lai1/=วิทยาลัย/wit4 tha4 yaa1 lai1/

พุทธ+อานุภาพ = พุทธานุภาพ(佛威)
พุทธ/phut4/+อานุภาพ/?aa1 nu4 phaap3/=พุทธานุภาพ/phut4 thaa1 nu4 phaap3/

มหา+อรรณพ = มหรรณพ(海洋)
มหา/ma4 haa5/+อรรณพ/?an1 nop4/=มหรรณพ/ma4 han4 nop4/

นาค+อินทร์ = นาคินทร์(象王、龙王)
นาค/naak3/+อินทร์/?in1/=นาคินทร์/naa1 khin1/

มัคค+อุเทศก์ = มัคคุเทศก์(导游)
มัคค/mak4/+อุเทศก์/?u2 theet3/=มัคคุเทศก์/mak4 khu4 theet3/

พุทธ+โอวาท = พุทโธวาท(佛谕)
พุทธ/phut4/+โอวาท /?oo1 waat3/=พุทโ ธวาท /phut4 thoo1 waat3/

ธนู+อาคม = ธันวาคม(十二月)
ธนู/tha4 nuu1/+อาคม/?aa1 khom1/=ธันวา คม/than2 waa1 khom1/


(图源 IG:bbillkin)

2.พยัญชนะสนธิ เป็นการกลมกลืนเสียงระหว่างพยัญชนะกับพยัญชนะ ซึ่งไม่ค่อยมีใช้ในภาษาไทย เช่น
2.辅音顺替 是发生在辅音和辅音之间的发 音融合,不太能在泰语中见到,比如:


รหสฺ + ฐาน = รโหฐาน(密室)
รหสฺ /ra4 hat2/+ ฐาน/thaan5/ = รโห ฐาน/ra4 thoo5 thaan5/

มนสฺ + ภาว = มโนภาว (มโนภาพ)(概念)
มนสฺ /ma4 nat4/+ ภาว/phao1/ = มโน ภาว (มโนภาพ)/ma4 noo4 phao1/

ทุสฺ + ชน = ทุรชน(恶棍)
ทุสฺ/thut4/ + ชน /chon1/= ทุรชน/thu4 ra4 chon1/

นิสฺ + ภย = นิรภัย(保险)
นิสฺ/nit4/ + ภย/phai/= นิรภัย/ni4 ra4 phai1/

3. นิคหิตสนธิ เป็นการเชื่อมคำที่ขึ้นต้นด้วยนิคหิต หรือพยางค์ท้ายของคำหน้าเป็นนิคหิต กับคำอื่นๆ เช่น
3. /ng、m/韵尾符号顺替 前一个词 是带有/ng、m/韵尾符号的词,和其他词复合


สํ + อุทัย = สมุทัย(起源、祸根、)
สํ /sam5/+ อุทัย/?u2 thai1/= สมุทัย/sa2 mu2 thai1/

สํ + อาคม = สมาคม(协会)
สํ/sam5/ + อาคม/?aa1 khom1/ = สมาคม /sa2 maa1 khom1/

สํ + ขาร = สังขาร(生命与灵魂)
สํ/sang5/ + ขาร /khaan5/= สังขาร/sang5  khaan5/

สํ + คม = สังคม(社会)
สํ/sang5/ + คม/khom1/ = สังคม/sang5 khom1/ 

สํ/+ หาร = สังหาร(杀害) 
สํ/sang5/ + หาร/haan5/ = สังหาร/sang5 haan5/

สํ + วร = สังวร(警戒)
สํ/sang5/ + วร/woon1/ = สัง วร/sang5 woon1/


(图源 IG:bie_kpn)


怎么样?是不是觉得看完了之后并没有想象中的那么难呢?虽然这部分知识很生僻,但是也都是有规律可循的,有心的小伙伴可以多记一下这些规则哦!对你日后泰语的学习一定是有帮助的!


声明:本文由沪江泰语编译整理,素材来自mthai,未经允许不得转载。如有不妥,敬请指正。