学习泰语的小伙伴一定对王室用语不陌生,它们又长又难的长相就让很多同学望而却步了,不过不要紧,对于那些还没有完全学会的同学,今天的文章就帮助大家系统地了解泰语里这种独特的语言现象,来了解一下这些看起来似乎有点“吓人”的王室用语到底是怎么回事。


คำราชาศัพท์ หมายถึง ศัพท์สำหรับพระมหากษัตริย์ คำราชาศัพท์ใช้กับพระมหากษัตริย์ ศัพท์หลวง ศัพท์ราชการ และหมายรวมถึงคำสุภาพ ซึ่งนำมาใช้ให้ถูกต้องตามชั้นหรือฐานะของบุคคล บุคคลผู้ที่พูดต้องใช้ราชาศัพท์ด้วย ราชาศัพท์เป็นวัฒนธรรมทางภาษาที่ชาวไทยใช้สื่อสารกับบุคคลดังกล่าว ด้วยความเชื่อและการยกย่องมาแต่โบราณกาล
王室用语,是向国王及其他王室成员说话时使用的词汇,还包括一些礼貌词,需要根据个人的等级和地位选择正确的用词,在需要时使用。王室用语是泰国人的一种 语言文化,是从古代沿袭下来的一种信仰和文化尊崇。




คำราชาศัพท์ – ลักษณะการใช้ราชาศัพท์
王室用语词汇-使用 王室用语的特征


การใช้คำราชาศัพท์กับบุคคลต่างๆ
需要使用王 室用语的说话对象,分别是


1.พระมหากษัตริย์ 2. พระบรมวงศานุวงศ์ 3. พระสงฆ์ 4. ข้าราชการชั้นสูงหรือขุนนาง 5. สุภาพชน
1. 国王;2. 王室 成员;3. 僧侣;4. 高级官员或贵族;5. 其他人士

คำราชาศัพท์แบ่งได้ 6 หมวด คือ
王室用语 词汇分成6类,分别是


1.หมวดร่างกาย 2. หมวดเครือญาติ 3. หมวดเครื่องใช้ 4. หมวดกริยา 5. หมวดสรรพนาม 6. หมวดคำที่ใช้กับพระสงฆ์
1. 身体类;2. 亲戚 类;3. 用具类;4. 动作类;5. 人称代词类;6. 僧侣词汇




1. คำราชาศัพท์ที่ใช้เป็นคำนาม มี 2 ลักษณะ คือ
1. 用作名词 的王室用语词汇有2个特征,分别是


1.1 คำนามที่ไม่ใช้คำใดๆ ประกอบ ได้แก่ คำนามประเภทสมุหนาม เช่น คณะ สมาคม มูลนิธิ เป็นต้น
1.1 不用任何其他 词进行合成的名词,即集合名词,例如团体、社团、慈善机构等等。


อีกพวกหนึ่ง ได้แก่ คำนามที่เป็นราชาศัพท์แล้วในตัว เช่น ตำหนัก วัง เป็นต้น พวกหลังนี้เมื่อใช้ในระดับสูงขึ้นไปต้องใช้คำอื่นประกอบ เช่น ตำหนัก (เรือนเจ้านาย) พระตำหนัก (เรือนของพระมหากษัตริย์)
另一类即本身已经是王室用语词汇的名词,例如行宫、宫殿等等,这一类名词在更高一级的使用中必须要和其他的词进行合成,比如 ตำหนัก(贵族的房屋)、 พระตำห นัก(国王的房屋)。




1.2 คำนามที่ใช้คำอื่นประกอบเพื่อเป็นราชาศัพท์
1.2 需要 和其他词合成构成王室用语词汇的名词


ก. สำหรับพระมหากษัตริย์
(1) 国王


* คำนามที่เป็นชื่อสิ่งของสำคัญที่ควรยกย่อง มีคำเติมหน้า ได้แก่ พระบรมมหาราช พระบรมมหา พระบรมราช พระบรม พระอัคราช พระอัคร และพระมหา เช่น พระบรมมหาราชวัง พระบรมมหาชนกพระบรมราชชนนี พระบรมราชวงศ์ พระบรมอัฐิ พระบรมโอรสาธิราช พระอัครชายา พระมหาปราสาท พระมหาเศวตฉัตร เป็นต้น
*一些应该受到尊崇的物品的名字,在词前加补充成分,例如:พระบรมมหาราช“王室的” 、พระบรมมหา“王室的”、 พระบรมราช“皇家的”、 พระบรม“王室的”、 พระอัคราช“至高无上的”、 พระอัคร“至高无上的”、 和พระมหา 例如:พระบรมมหาราชวัง“皇宫” 、พระบรมมหาชนก“皇家文学作品”、พระบรมราชชนนี“王后” 、พระบรมราชวง ศ์“王室” 、พระบรมอัฐิ“皇家舍利”、 พระบรมโอรสาธิราช“王冠”、 พระอัครชายา“王妃”、 พระมหาปราสาท“宫殿” 、พระมหาเศวตฉัตร“华盖”等。



*คำนามเป็นชื่อสิ่งสำคัญรองลงมา นำหน้าด้วยคำ “พระราช” เช่น พระราชวังพระราชวงศ์ พระราชทรัพย์ พระราชลัญจกร เป็นต้น
*重要程度低 一级的物品的名词,用“พระราช”做前缀引出,例如:พระราชวังพระราชวงศ์“地方统治者宫殿”、 พระราชทรัพย์ “王室财产”、พระราชลัญจกร“国王印章”。

* คำนามเป็นชื่อของสิ่งสามัญทั่วไปที่ไม่ถือว่าสำคัญ ส่วนใหญ่เป็นคำบาลีสันสกฤต เขมร และคำไทยเก่า แต่บางคำก็เป็นคำไทยธรรมดานำหน้าด้วยคำ “พระ” เช่น พระกร พระบาทพระโรค พระฉาย พระแท่น พระเคราะห์ เป็นต้น คำนามใดที่เป็นคำประสม มีคำ “พระ” ประกอบอยู่แล้ว ห้ามใช้คำ “พระ” นำหน้าซ้อนอีก เช่น พานพระศรี (พานหมาก) ขันพระสาคร (ขันน้ำ) เป็นต้น
*不算重要的一般事物的名词,大部分都是梵语、巴利语、高棉语和古泰语词汇,但有些词是普通的泰语词加上พระ/phra4/这个词,比如:พระกร“胳膊”、 พระบาท พระโรค“疾病”、 พระฉาย“镜子”、 พระแท่น“座椅”、 พระเคราะห์“星球”等等。



* คำนามที่เป็นชื่อสิ่งไม่สำคัญและคำนั้นมักเป็นคำไทย นำหน้าด้วยคำว่า “ต้น” เช่น ม้าต้น ช้างต้น เรือนต้น และนำหน้าด้วย “หลวง” เช่น ลูกหลวง หลานหลวง รถหลวง เรือหลวง สวนหลวง
*不重要的其他事物的名词,一般是泰语词汇,再加上 ต้น/ton3/这个词,例如:ม้าต้น“皇家马匹”、 ช้างต้น“皇家大象”、 เรือนต้น“皇家船”;或者加上 หลวง/luang5/ 一词,例如:ลูกหลวง“国王的儿子”、 หลานหลวง“国王的孙子”、 รถหลวง“国王的车”、 เรือหลวง“国王的船”、 สวนหลวง“国王的园林”。

ส่วน “หลวง” ที่แปลว่า ใหญ่ ไม่จัดว่าเป็นราชาศัพท์ เช่นภรรยาหลวง เขาหลวง ทะเลหลวง เป็นต้น นอกจากคำว่า “ต้น” และ “หลวง” ประกอบท้ายคำแล้วบางคำยังประกอบคำอื่นๆ อีก เช่น รถพระที่นั่ง เรือพระที่นั่ง รถทรง เรือทรง ม้าทรง ช้างทรง น้ำสรง ห้องสรง ของเสวย โต๊ะเสวย ห้องบรรทม เป็นต้น
如果 หลวง/luang5/这个词翻译成“大的”时,不算做王室用语词汇,比如:ภรรยาหลวง“正妻”、 เขาหลวง“大山”、 ทะเลหลวง“公海”等等。除了 ต้น 和 หลวง 之外,还有其 他词可以置于普通名词之后,例如:รถพระที่นั่ง“王室成员的交通工具”、 เรือพระที่นั่ง“王室成员乘坐的船”、รถทรง“王室成员乘坐的车”、 เรือทรง“王室成员乘坐的船”、 ม้าทรง“王室成员骑的马”、 ช้างทรง“王室成员骑的象”、 น้ำสรง“撒向佛像的圣水”、 ห้องสรง“国王的浴室”、 ของเสวย“国王的膳食”、 โต๊ะเสวย“国王用膳的桌子”、 ห้องบรรทม“王室成员的卧室”等。




ข. สำหรับเจ้านายหรือพระบรมวงศานุวงศ์ คือตั้งแต่ สมเด็จพระบรมราชินีลงไปถึงหม่อมเจ้า
(2)贵族或 王室其他成员,从王后到蒙昭(泰国一种爵位,国王的孙子辈会被授予这个爵位)


* ใช้พระราชนำหน้า เช่น พระราชเสาวนีย์ พระราชประวัติ พระราชดำรัส พระราชกุศล พระราโชวาท พระราโชบาย เป็นต้น
*用 พระราช/ phra4raat3/一词作为前缀,例如:พระราชเสาวนีย์“王后御诏”、 พระราชประวัติ“皇家传记”、 พระราชดำรัส“王室演讲”、 พระราชกุศล“皇家慈善活动”、 พระราโชวาท“王室的谏言”、 พระราโชบาย“皇家政策”等。

* ใช้พระนำหน้า เช่น พระเศียร พระองค์ พระหัตถ์ พระทัย พระบาท เว้นแต่หม่อมเจ้าไม่ใช้ “พระ” นำหน้า ใช้ว่า เศียร องค์ หัตถ์ หทัย บาท เป็นต้น
*用 พระ/phra4/一词作为前缀,例如:พระเศียร“头”、 พระองค์“位”、 พระหัตถ์ “手”、พระทัย“心”、 พระบาท“足”等等,除了蒙昭不使用 พระ 作为前缀,用เศียร“头” 、 องค์“位”、 หัตถ์“手”、 หทัย“心”、 บาท“足”等等。




การใช้คําราชาศัพท์ที่ควรสังเกตุ
需要注 意的王室用语


การใช้คำว่า “พระ” “พระบรม” “พระราช”
使用 พระ/phra4/、พระบรม/phra4boo1rom1/、พระราช/phra4raat3/

“พระ”ใช้นำหน้าคำนามที่เป็นอวัยวะ ของใช้ เช่น พระชานุ พระนลาฏ พระขนง เป็นต้น
“พระ”一词加在器官、用具词汇的前面,例如:พระชานุ“膝盖”、 พระนลาฏ“额头”、 พระขนง“眉毛”。

“พระบรม”ใช้เฉพาะพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เช่น พระบรมราโชวาท พระบรมราชานุเคราะห์ พระปรมาภิไธย เป็นต้น
“พระบรม”只能用在与国王相关的词汇中,例如:พระบรมราโชวาท“国王诫言”、 พระบรมราชานุเคราะห์“国王援助”、 พระปรมาภิไธย“国王签名”等。

“พระราช”ใช้นำหน้าคำนาม แสดงว่าคำนามนั้นเป็นของ พระมหากษัตริย์ สมเด็จพระบรมราชินี สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ เช่นพระราชประวัติ พระราชานุญาต พระราชวโรกาส เป็นต้น
“พระราช”加在一些词的前面,表示这些词汇是属于国王、王后、王子和公主的,例如:พระราชประวัติ“王室成员历史”、 พระราชานุญาต“王室成员的批准”、 พระราชวโรกาส“王室成员赐予的机会”等等。




หลัก 3 ประการ การใช้คำว่า “ทรง”
使用“ทรง”/song/这个词的三个原则


นำหน้าคำนามสามัญบางคำ ทำให้เป็นกริยาราชาศัพท์ได้ เช่น ทรงรถ ทรงดนตรี ทรงช้าง ทรงเครื่อง เป็นต้น
放在一些普通 名词前,使其变成(王室用语的)动词,比如:ทรงรถ“坐车”、 ทรงดนตรี“演奏乐器”、 ทรงช้าง“骑象”、 ทรงเครื่อง“装扮”等等。

นำหน้าคำกริยาสามัญ ทำให้เป็นกริยาราชาศัพท์ เช่น ทรงวิ่ง ทรงเจิม ทรงออกกำลังกาย ทรงใช้ เป็นต้น
放在一些普通 动词前,使其成为(王室用语的)动词,例如:ทรงวิ่ง“跑” 、ทรงเจิม“涂油”、 ทรงออกกำลังกาย“锻炼身体”、 ทรงใช้“使用”等等。

นำหน้าคำนามราชาศัพท์ ทำให้เป็นกริยาราชาศัพท์ได้ เช่นทรงพระราชดำริ ทรงพระอักษร ทรงพระดำเนิน ทรงพระราชนิพนธ์ เป็นต้น คำกริยาที่เป็นราชาศัพท์อยู่แล้วไม่ใช้ “ทรง” นำหน้า เช่นเสวย เสด็จ โปรด เป็นต้น
放在王室用语名词前,使其变成王室用语的动词,例如:ทรงพระราชดำริ“下御昭”、 ทรงพระอักษร“写字”、 ทรงพระดำเนิน“进行”、 ทรงพระราชนิพนธ์“写作”,已经是王 室用语动词的词汇不用ทรง做前缀,例如:เสวย“吃”、 เสด็จ“去”、 โปรด“善待”等等。




การใช้ราชาศัพท์ให้ถูกต้องตามสำนวนไทย
在熟语谚语 中正确使用王室用语


ไม่นิยมเลียนแบบสำนวนต่างประเทศ
不可以模仿国外的熟语谚语


ถ้ามาต้อนรับพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ต้องใช้ว่า ประชาชนมาเฝ้า ฯ รับเสด็จ คำว่า “เฝ้าฯรับเสด็จ” ย่อมาจาก “เฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทรับเสด็จ” ไม่ใช้คำว่า “ถวายการต้อนรับ”
如果是迎接国王的到来,应该用:ประชาชนมาเฝ้า ฯ รับเสด็จ“人民等待迎接国王”,เฝ้าฯรับเสด็จ 一词缩写自 เฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทรับเสด็จ,不应该用 ถวายการต้อนรับ“敬献上 欢迎”。

คำว่า “คนไทยมีความจงรักภักดี” หรือ “แสดงความจงรักภักดี” ใช้ได้ แต่ไม่ควรใช้คำว่า “ถวายความจงรักภักดี”
คนไทยมีความจงรักภักดี“泰国人拥有忠诚”或者 แสดงความจงรักภักดี“表达忠诚”,但不可以用 ถวายความจงรักภักดี“敬献上忠诚”。




王室用语真的是泰语里非常复杂的知识呀!各位小伙伴们一定要仔细学习哦!快做好笔记!


声明:本文由沪江泰语编译整理,素材来自campus,未经允许不得转载。如有不妥,敬请指正。