懂泰语的小伙伴都知道泰语里的大海是“ทะเล”，淡水湖是“ทะเลสาบ”，而“สาบ”的意思是“有味道的，臭的”，不知道大家有没有好奇过，为什么湖泊要被这么叫，它们又做错了什么呢？今天，我们来为大家解答这个问题。

ทะเลสาบ แม้ไม่แปลความก็คงทราบกันอยู่โดยทั่วไปว่า หมายถึง ทะเลน้ำจืด แต่อาจมีบางท่านคิดไปว่าเหตุที่ จืด นั้น เพราะเป็นทะเลที่ถูก สาป กระมัง จึงได้ชื่อว่า ทะเลสาบ ที่หมายถึงทะเลน้ำจืด
大家都知道，ทะเลสาบ  一词的意思是“淡水湖泊”，有些人可能会认为，之所以这么叫，是因为“สาบ”和意义为诅咒的“สาป ”同音，淡水湖泊是“被诅咒的大海”。

สาบ ในคำว่า ทะเลสาบ เป็นคนละคำกับคำว่า สาป เพราะฉะนั้น ที่คิดว่า ทะเลสาบ เป็นทะเลน้ำจืดเพราะถูกสาปนั้นจึงไม่ใช่ เพราะ สาบ กับ สาป มีความหมายต่างกัน
ทะเลสาบ 里的“สา บ ”和“สาป ”其实是两个不同的词，大家认为的淡水湖是被诅咒的大海就说不通，因为“สาบ ”和“สาป ”含义完全不同。

คําว่า สาบ ที่สะกดด้วย บ เป็นคำยืมภาษาเขมร มาจากคำว่า สาบ ออกเสียงตามภาษาเขมรว่า ซาบ มีความหมายว่า จืด นอกจากนี้อาจหมายถึงว่า “เสื่อม, ไม่มีค่า” ก็ได้เช่นกัน ส่วนคำว่า สาป นั้นเป็นคำที่ไทยยืมมาจากภาษาสันสกฤตว่า ศาป ซึ่งมีความหมายว่า “การหรือคำสาป, การหรือคำด่า, อปวาท, ศบถ”
“สาบ ”这个词的尾音是บ ，是高棉语里借来的词汇，根据高棉语的发音是ซาบ /sap3/，意思是“淡的”，另外还有一个含义是“衰退，没有价值”。而“สาป ”这个词是梵 语借来的词汇，原词是ศาป/sap2/ ，意思是“诅咒或辱骂的话。”

ส่วนคำว่า ทะเล นั้นก็เป็นภาษาเขมรอีกเช่นเดียวกัน โดยมาจากคำว่า ทนฺเล ออกเสียงในภาษาเขมรว่า ต็วนเล มีความหมายว่า แม่น้ำ เช่น ทนฺเลเมกุง ก็หมายถึงแม่น้ำโขง แต่เมื่อไทยนำคำนี้มาใช้ได้เปลี่ยนความหมาย ดังนั้น ทะเล จึงหมายถึง ทะเล (แหล่งน้ำเค็มขนาดใหญ่) ไม่ใช่แม่น้ำ ตามความหมายในภาษาเขมร
至于“ทะเล ”这个词也是高棉语的借词 ，来自ทนฺเล ，高棉语读作ต็วนเล/tuan1le1/，意思是“河流”，例如ทนฺเลเมกุง 的意思就是湄公河。当泰语把这个词借来之后改变了它的含义，当作“大海”（大范围海水的聚集地），不像高棉语中有河流的意思。

ดังนั้น เมื่อรวมคำว่า ทนฺเล เข้ากับคำว่า สาบ จึงกลายเป็นคำใหม่ว่า ทนฺเลสาบ ซึ่งแปลความตามศัพท์ได้ว่า ทะเลน้ำจืด และคำนี้มีใช้ในภาษาเขมรปัจจุบันด้วย ดังที่ พจนานุกรมเขมร ฉบับพุทธศาสนบัณฑิตย์ พ.ศ. 2512 ให้ความหมายไว้ว่า
因此，当把“ทนฺเล”和“สาบ ”组合在一起之后，就成了一个新词“ทนฺเลสาบ ”，根据字面上的意思是“淡水湖泊”，这个词在现代高棉语中也有使用，在1969年版高棉语字典中这样解释到：

“ทนฺเลสาบ น. ชื่อบึงใหญ่มองไม่เห็นฝั่งตรงข้าม คล้ายกับทะเล แต่มีน้ำจืด, ในกัมพุชรัฐมีทะเลสาบแห่งหนึ่งอยู่ทางทิศพายัพของกรุงพนมเปญ เป็นที่สมบูรณ์ มัจฉาชาติเป็นที่สุดยิ่งกว่าบึงยิ่งกว่าแม่น้ำแห่งใดในโลก หากค้นคว้าหาต้นกำเนิดของคำว่า ทนฺเลสาบ นี้ ควรเข้าใจว่า สยามเรียกสมุทร (ทะเล) ว่า ทะเล, สาบ เขมรว่า ‘ไม่เค็ม’ สยามว่า ‘จืด’ สยามใช้คำว่า ‘ทะเล’ หมายถึง ‘สมุทร’ เขมร ใช้คำว่า ทนฺเล หมายถึง ‘แม่น้ำใหญ่’ ทนฺเลสาบหมายถึง ‘แม่น้ำไม่เค็ม’ คือ แม่น้ำมีน้ำจืด หากเป็นเช่นนั้น
“‘ทนฺเลสาบ‘，名词，大面积的、望不到对岸的湖泊，和大海类似，但是是淡水，在柬埔寨金边的西北方向有一个湖泊，比世界上任何一个地方的湖泊或河流都要肥沃富饶。如果要寻找‘ทนฺเลสาบ’一词的来源，应该是暹罗把大海叫做‘ทะเล’，高棉语把‘สาบ’翻译成‘ไม่เค็ม 不咸”，暹罗人叫做‘จืด 淡的’，暹罗人将大海称为‘ทะเล’，高棉人称为‘ทนฺเล’，意思是大河， ‘ทนฺเลสาบ’意思是淡水河流。

แม่น้ำเค็มอยู่ที่ไหน ก็ไม่มี เมื่อไม่มีแม่น้ำเค็ม จะมีแม่น้ำจืดได้อย่างไร? หากเขมรเรียกบึงใหญ่นี้ว่า ‘สมุทรสาบ’ สยามเรียกว่า ‘ทะเลจืด’ เช่นนี้จึงจะสมควร เพียงแต่หากเราจะแก้คำนี้เป็น ‘สมุทรสาบ’ หรือ ‘ทะเลจืด’ ก็คงไม่ได้ เพราะว่า ทนฺเลสาบ มีอยู่ในแผนที่โลกแล้ว และเรียกกันโดยทั่วไปว่า ทนฺเลสาบ และทะเลสาบแล้ว ก็คงต้องปล่อยไว้เป็นเช่นนี้ไม่ควรแก้”
咸水河流哪里有呢？也是没有的，没有咸水河，又怎么会有淡水河这个词呢？如果高棉人把大湖泊叫做‘สมุทรสาบ’，暹罗叫做‘ทะเลจืด’也就说得通的了，如果我们想改成‘สมุทรสา บ’或‘ทะเลจืด’也不行，因为‘ทนฺเลสาบ’在地图上已经有这个地方了，一般也叫做‘ทนฺเลสาบ’和‘ทะเลสาบ’，也是不能再改的了。”

จะเห็นว่าเขมรมีวิธีคิดเกี่ยวกับที่มาของคำต่างไปจากไทยบ้าง และเขมรก็คงอาจลืมไปแล้วว่า คำว่า ทนฺเลเป็นคำที่เขมรใช้มาตั้งแต่เขมรโบราณสมัยเมืองพระนคร เนื่องจากพบในศิลาจารึกเขมรโบราณและมีใช้ในความหมายว่า “แหล่งกักเก็บน้ำขนาดใหญ่, แม่น้ำ, ทะเลสาบ และทะเล” ดังตัวอย่างการใช้ในศิลาจารึก K. 383 มีข้อความตอนหนึ่งกล่าวว่า “ชฺยก ทนฺเล ติ เหา ศฺริทิวากรตฏาก”แปลว่า “ขุดแหล่งกักเก็บน้ำอันเรียกว่า ศรีทิวากรตฏากะ”
可以看到，暹罗人和高棉人对这个词的来源有着不同的看法，但是高棉人可能忘记了，‘ทนฺเล’是吴哥王朝就在使用的词汇，在古代的石碑上的含义是‘面积大的水汇集地 、河流、湖泊、大海’，编号K. 383的石碑上面镌刻着一段可以翻译成“蓄水池称为Srithiwakontataka”的内容。

ผู้เขียนสันนิษฐานว่าเหตุหนึ่งที่เขมรใช้ ทนฺเล ในความหมาย “แหล่งเก็บกักน้ำ หรือแม่น้ำ” อาจเป็นเพราะว่ากลุ่มเขมรที่ตั้งราชธานีอยู่ที่เมืองพระนครเป็นกลุ่มชาวบก (คือเป็นกลุ่มเขมรที่อยู่ทางตอนเหนือของทะเลสาบขึ้นไป) ไม่ใช่ชาวน้ำ ดังนั้น จึงแทบไม่รู้จักหรือให้ความสำคัญกับทะเลมากเท่าแม่น้ำ ความหมายของคำว่า ทนฺเล ในความรู้สึกของชาวเขมร จึงใช้ในแง่ความหมายว่า แม่น้ำ มากกว่าที่จะหมายถึง ทะเล ทั้ง ๆ ที่มีความหมายว่าทะเลด้วย
作者推测到，之所以高棉人会把‘ทนฺเล’当作是蓄水地或者河流，可能是因为在吴哥地区建都的人都是陆路人（位于高棉北部），而不是南部人，所以对大海的重要性 没有对河流认识的深刻，‘ทนฺเล’在高棉人的意识中更多的是河流，而不是海洋，尽管它的含义也包括大海。

ดังนั้น ในภาษาเขมรปัจจุบัน ทนฺเล จึงมีความหมายเพียง แม่น้ำ และหากจะกล่าวถึง ทะเล ก็จะใช้คำว่า สมุทร ซึ่งเป็นคำบาลี-สันสกฤตที่ภาษาเขมรปัจจุบันรับเข้ามาใช้ จะสงวนความหมายเดิมไว้บ้างก็เพียงในคำว่า ทนฺเลสาบ ที่หมายถึง ทะเลสาบ เท่านั้น
因此，在现 代柬埔寨语中，‘ทนฺเล’一词就仅仅只是河流的意思，如果说到大海的话会用‘สมุทร ’这个词，是一个来自梵语巴利语的借词，原始含义也只是在‘ทนฺเลสาบ ’这个词中得以保留，意思是‘湖泊’。

ส่วนไทยรับคำนี้โดยผ่านมาทางวัฒนธรรมเขมร ความหมายของคำว่า ทนฺเล จึงหมายถึง ทะเล มากกว่า แม่น้ำ เพราะไทยมีศัพท์คำนี้ใช้อยู่แล้ว เพราะฉะนั้น คำว่า ทนฺเล จึงเป็นคำภาษาเขมรอย่างไม่ต้องสงสัย แล้วต่อมาเมื่อไทยยืมมาใช้จึงเปลี่ยนความหมายไป และกลายเป็น ทะเล เพียงความหมายเดียว เมื่อรวมความแล้ว ทะเลสาบ หรือ ทนฺเลสาบ จึงควรจะเป็นภาษาเขมรในภาษาไทยอีกคำหนึ่งซึ่งมีความหมายว่า ทะเลน้ำจืด
泰国通过高棉文化接收了这个词，所以‘ทนฺเล’的含义是大海而不是河流，因为泰语已经有河流这个词了，所以，‘ทนฺเล’无疑是一个高棉语的借词，后来泰国人借来之后改变了含义，仅仅表示大海，当组成了‘ทะเลสาบ’一词后，就成了泰语里的另一个高棉语借词，意思是‘淡水湖泊’。

 

原来这个词里还有这么多知识啊！

 

声明：本文由沪江泰语编译整理，素材来自silpa-mag，未经允许不得转载。如有不妥，敬请指正。