虎年到了!学过泰语的朋友们一定知道泰语里面也有对每年的特定称谓,而且也是根据动物命名的,和我们的十二生肖一模一样。

 

但是在泰语中各个动物的名称可不是用简单的用一般语表示的哦,而是使用泰语中的高层次语言表示:

鼠年 ปีชวด (หนู)
牛年 ปีฉลู (วัว)
虎年 ปีขาล (เสือ)
兔年 ปีเถาะ (กระต่าย)
龙年 ปีมะโรง (งูใหญ่)
蛇年 ปีมะเส็ง (งูเล็ก)
马年 ปีมะเมีย (ม้า)
羊年 ปีมะแม (แพะ)
猴年 ปีวอก (วานร)
鸡年 ปีระกา (ไก่)
狗年 ปีจอ (สุนัข)
猪年 ปีกุน (สุกร)

那么“十二生肖”这种习俗到底是来自哪里呢?为什么在许多国家都有着共同之处?一起来看看吧!

คติเรื่อง 12 นักษัตรเป็นอีกหนึ่งภูมิปัญญาที่มีมาแต่โบราณกาล เรียกได้ว่าเก่าแก่ระดับดึกดำบรรพ์ กระทั่งการค้นหาที่มาต้นตอการใช้สัตว์เป็นชื่อปี นักวิชาการส่วนใหญ่ถึงกับบอกว่า สืบค้นหาหลักฐานยาก แต่ก็ยังพอปะติดปะต่อเค้าโครงบางอย่างพอบอกเล่าความเป็นมาของสัตว์และการใช้สัตว์เป็นชื่อปีจากความเชื่อของคนบางกลุ่มได้บ้าง
十二生肖是古时便有的智慧,可以说用动物名称来给每一年命名,能够追溯到远古时代,大部分学者认为,很难找到确切依据,但还是能从一些群落居民的信仰之中找到种种蛛丝马迹,来证明动物和以动物给年份命名这种习俗的起源。

ราชบัณฑิตยสภาบรรยายความหมายของคำว่า “นักษัตร” ตรงกับคำอธิบายของสมบัติ พลายน้อย ซึ่งนิยามว่าหมายถึง “ชื่อรอบเวลากำหนด 12 ปี เป็น 1 รอบ เรียกว่า 12 นักษัตร” โดยกำหนดให้สัตว์ 12 ชนิดเป็นเครื่องหมายแต่ละปี สมบัติ พลายน้อย บรรยายว่า 12 นักษัตรนั้นมีในกลุ่มเอเชียเท่านั้น ประเทศที่ปรากฏความเชื่อนี้โดยมากก็ใกล้ชิดหรือมีความสัมพันธ์กับไทย อาทิ จีน ญี่ปุ่น เกาหลี กัมพูชา ลาว ซึ่งประการนี้อาจสะท้อนได้ว่า ชนเหล่านี้มีความเป็นมาที่สืบเนื่องมาจากที่เดียวกันก็เป็นได้
泰国皇家学会将“生肖”一词的释义,与Sombat Plainoi对这个词的解释一致:“12年为1轮,叫做十二生肖”。关于设置了12种动物为每一年的象征,Sombat Plainoi认为十二生肖是亚洲民族独有的信仰,有这种信仰的国家大部分都与泰国临近或是有着密切的联系,例如,中国、日本、韩国、柬埔寨、老挝,这一现象反映了这些民族可能有着相同的族属渊源。

คำถามที่สำคัญซึ่งหลายคนอาจสงสัยว่า ไทยรับแนวคิดเรื่อง 12 นักษัตรนี้มาจากไหน หลักฐานของไทยก็ปรากฏในหลายแห่ง เริ่มตั้งแต่ตำนานการตั้งจุลศักราชกล่าวว่า เริ่มต้นใช้จุลศักราช 1 เมื่อเช้าวันอาทิตย์ ขึ้น 1 ค่ำ เดือน 5 ปีกุนเอกศก ตรงกับพุทธศักราช 1182 เมื่อเห็นว่าเริ่มที่ปีกุน บ่งชี้ว่าปีนักษัตรมีมาก่อนปีจุลศักราช แต่จะเริ่มเมื่อใดนั้นก็ยังไม่สามารถชี้เฉพาะได้อย่างชัดเจน ศิลาจารึกหลักที่ 1 ของพ่อขุนรามคำแหงมหาราช กล่าวถึง “1214 สกปีมะโรง” สมบัติ พลายน้อย ตีความว่า เมื่อ พ.ศ. 1835 ไทยก็ได้ใช้ปีนักษัตรแล้ว หรืออาจมีใช้กันก่อนหน้านี้แล้วก็มีความเป็นไปได้เช่นกัน
其中一个重要问题,让很多人都产生过疑惑,泰国的十二生肖信仰来自哪里?泰国也有好几个相关依据。自从发明朱拉历的传说起就有了相关记载,最初朱拉历是在猪年5月1日的周日早上开始实行的,等同于佛历1182年。朱拉历是从猪年开始使用的,也就证实了十二生肖的出现比朱拉历要早,但具体是从何时出现的,这个问题还没有清晰的答案。兰甘亨石碑记载了“1214年为龙年”,而Sombat Plainoi解释说佛历1835年,泰国就在使用生肖纪年了,或是在此之前就已经开始用十二生肖纪年也是有可能的。

หลักฐานที่น่าสนใจอีกแห่งคือหนังสือพงศาวดารไทใหญ่ อันเป็นพระนิพนธ์พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ ตอนหนึ่งกล่าวถึง 12 นักษัตรว่า “ในนามสัตว์ 12 นักษัตรข้างไทยสยามนั้น น่าจะเลียนนามสัตว์ประจำองค์สาขาปีมาจากเขมรอีกต่อ จึงไม่ใช้นามปีตามภาษาไทยเหมือนไทยใหญ่ กลับไปใช้ตามภาษาเขมร และไทยลาวน่าจะถ่ายมาจากแบบจีน แต่คำจะเลือนมาอย่างไรจึงหาตรงกันแท้ไม่ เป็นแต่มีเค้ารู้ได้ว่าเลียนจีน”อย่างไรก็ตาม อาจกล่าวได้ว่า จุดร่วมระหว่างไทยกับจีนที่ถือว่าส่งอิทธิพลต่อวิถีชีวิตของคนทั้งสองฝ่าย หนึ่งในนั้นย่อมต้องมีเรื่อง 12 นักษัตรรวมอยู่ด้วย
另一个值得关注的依据是,根据那拉底·蓬巴攀(拉玛四世的儿子)《泰国年鉴》这本书中所记载的内容。该书有一段这样介绍十二生肖:“十二生肖在泰国所使用的名称,可能是仿照高棉的年份生肖列出,因此才没有使用泰语为年份命名,而是用了高棉字母,泰国老挝人民所使用的十二生肖应该是取自中国的形式,但用词会逐渐变化因此无法完全对应,只知道是模仿中国而来的。”不管怎样,我们可以说中泰两个民族之间的共性给双方的生活方式都带来了影响,十二生肖也必然是其中的组成部分。

คำถามต่อมาคือ ในโลกมีสัตว์มากมาย ทำไมต้องเลือกสัตว์ 12 ชนิดนี้มาเป็นสัตว์ประจำแต่ละนักษัตร ในบรรดา 12 ชื่อ มีทั้งสัตว์ที่มีอยู่จริง และสัตว์ในจินตนาการอย่างมังกร
接下来的问题是,世界上有那么多种动物,为什么会选择这12种动物来作为生肖呢,而且十二生肖中既有现实中存在的动物,也有比如龙一样的想象出来的动物。

คำถามนี้มีการพยายามหาคำตอบที่หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นจากตำนานเรื่องเล่าต่างๆ สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงวินิจฉัยไว้ด้วยว่า“ข้าพเจ้าเห็นว่า การที่เอารูปสัตว์ใช้เป็นเครื่องหมายแทนสิ่งอื่น มีประโยชน์ให้จำสิ่งนั้นง่าย ถ้าหากชื่อปีใช้เขียนตัวอักษรและอ่านเรียกตามภาษาที่เขียน เมื่อพ้นเขตประเทศที่ใช้ตัวอักษรและภาษานั้นออกไปถึงนานาประเทศ ซึ่งต่างประเทศใช้ตัวอักษรและภาษาอื่น ชื่อปีที่บัญญัติก็ไม่มีใครเข้าใจ ไม่เป็นประโยชน์อันใด ถ้าเอารูปสัตว์ขึ้นตั้งเป็นเครื่องหมายแทนปี เช่น เอารูปหนูเป็นเครื่องหมายปีที่ 1 เอารูปวัวเป็นเครื่องหมายปีที่ 2 ประเทศอื่นๆ จะเรียกหนูเรียกวัวตามภาษาของตนว่ากระไรก็ตาม คงได้วิธีประดิทินสิบสองนักษัตรไปใช้ได้ตรงกันกับประเทศเดิมไม่ขัดข้อง…”
人们为寻找这一问题的答案进行了诸多努力,从各种传说和故事中寻找答案,丹龙·拉差努帕认为:“我的观点是,用动物形象作为其他事物的象征,可以使人更容易地记住,如果用文字来写这些年份的名称,并用书写名称的语言读出来,当我们离开使用这种字母和语言的国家,跨越国界后,外国人使用的是其他的语言、文字,这种命名法便无人能懂、无法体现其益处了。如果我们用动物来象征年份,例如,用老鼠来作为首年的象征,用牛作为第二年的象征,外国人也可以他们的语言叫出鼠、牛的名称,也许就能与源流国使用相同的十二生肖名称,不会出现矛盾。”

ขณะที่นักวิชาการก็ยอมรับว่าคำอธิบายเพื่อตอบคำถามข้างต้นมีมาจากหลากหลายสำนัก แต่คำอธิบายที่สมเหตุสมผลคือ “เลือกตามช่วงเวลาการเคลื่อนไหว” โดยเลือกสัตว์ 12 ชนิด มาเป็นปีนักษัตร และจัดลำดับก่อนหลังโดยมีส่วนเกี่ยวกับ “ความเคลื่อนไหว” จากพฤติกรรมของสัตว์นั้นเป็นประการสำคัญ 
同时许多学者们都认为,这一问题的解释有许多不同之处,但合理的解释应该是“十二生肖是按照迁移的时间来选择的”,所以选取了这12种动物作为生肖,并照其给它们从前到后排序,动物的迁移行为是重要的排序标准。

原来是这么回事啊,那么十二生肖的泰语怎么说你记住了吗?没记住的话赶快去补课吧!
声明:本文由沪江泰语编译整理,素材来自silpa-mag,未经允许不得转载。如有不妥,敬请指正。