今天小编给大家介绍一款泰国传统解暑佳肴——凉粥，它起源于孟族，还和宋干节的传说有关。简单来说，就是把八分熟的米饭浸在烹煮过的露水、鲜花中放凉，最后配上小菜一起吃。这是一道家喻户晓的泰国传统美食，著名诗人顺通蒲也曾写诗称赞其解暑的功效，接下来就给大家详细介绍一下吧！

“ข้าวแช่” เป็นสำรับอาหารที่ให้ความชุ่มชื่นใจในยามร้อนระอุเช่นนี้ได้เป็นอย่างดี เป็นเมนูคลายร้อนที่หลายคนนึกถึง และที่มาของเมนูข้าวแช่นั้นมีความหมายน่าสนใจ
“凉粥”是一道能在炎热的天气中给人带来清凉的菜肴，是很多人都会想到的解暑佳品，它的起源也很有意思。

ที่มาของเมนูข้าวแช่ในแต่ละท้องถิ่นมีความแตกต่างและเสน่ห์ที่น่าลิ้มลอง สืบสาวได้ว่าต้นตำรับดั้งเดิมนั้นเป็นอาหารประจำเทศกาลสงกรานต์ของชาวมอญ มีตำนานและประเพณีผูกโยงกับการทำบุญสุนทานในช่วงเทศกาลสงกรานต์ ซึ่งถือเป็นวันขึ้นปีใหม่ของชาวมอญ โดยมีเรื่องเล่าสืบต่อกันมาจากตำนานสงกรานต์ของชาวมอญว่า ครั้งหนึ่งมีเศรษฐีผู้หนึ่งทุกข์ร้อนจากเหตุที่ไม่มีบุตรสืบทอด แม้จะเพียรบวงสรวงบูชาพระอาทิตย์ พระจันทร์ ก็หาสมความปรารถนาไม่
各地凉粥的起源并不一样并且都非常值得品尝。据考察，起初它是孟族人宋干节的必备佳肴，跟宋干节做功德的典故和习俗有关。宋干节那天是孟族人的新年，孟族人流传的关于宋干节的故事中，有个富翁因无子可继承财产而苦恼，虽然他勤于祭拜日月，依旧没法实现自己的愿望。​

ครั้นถึงวันมหาสงกรานต์ เศรษฐีพร้อมบริวารจึงนำข้าวสารเมล็ดงามไปล้างน้ำ 7 ครั้ง แล้วนำมาหุงถวายรุกขเทวดาประจำต้นไทร ตั้งจิตอธิษฐานขอให้ได้บุตร รุกขเทวดาจึงไปทูลขอต่อพระอินทร์ พระอินทร์จึงให้เทพบุตรจุติมาเกิดเป็นบุตรของเศรษฐีสมดังปรารถนา ชาวมอญจึงเชื่อถือสืบมาว่าหากได้ทำพิธีบูชาเทวดาในเทศกาลสงกรานต์ และตั้งจิตอธิษฐานสิ่งใดจะสมดังปรารถนาดังเช่นเศรษฐีคนดังกล่าว โดยข้าวแช่ต้นตำรับของชาวมอญนี้ยังคงปรุงเพื่อบูชาเทพยา และเป็นอาหารงานบุญขึ้นปีใหม่ที่ปรุงเพื่อถวายพระสงฆ์ และเลี้ยงคนในชุมชนด้วย
到了宋干节，富翁一家拿来好米，用水洗了七遍后再煮熟献给树神以求子。树神就去拜托因陀罗，因陀罗就让一个男神仙转世化身为富人的儿子。因此，孟族人相信，如果他们在宋干节期间举行祭祀天神的仪式并祈祷，任何愿望都会像那个富翁的一样得到满足。最初的孟族凉粥是为祭祀神灵而烹制的，也是新年为僧人和社区居民准备的功德菜功德饭。

สำหรับชื่อเรียกของ ข้าวแช่ นี้ ชาวมอญในไทยเรียกข้าวแช่ว่า “เปิงซังกราน” หรือ “ข้าวสงกรานต์” ส่วนชาวมอญในรัฐมอญเรียกว่า “เปิงด้าจก์” หรือ “ข้าวน้ำ” ซึ่ง เปิง แปลว่า ข้าว และคนพม่าเรียกว่า “ตะจังทะมีง” แปลว่า “ข้าวสงกรานต์” เช่นกัน
至于叫它“凉粥”的原因是，泰国的孟族人称它为“bensanggran”或“宋干饭”；孟族地区的孟族人就称它为“benda”或”水粥“。孟高棉语里“ben”是米，“da"是水。缅甸人叫它"dazangtameng"，意为”宋干饭“。

วันนี้จะขอแนะนำข้าวแช่ หรือข้าวสงกรานต์ของชาวมอญที่น่าสนใจสักสองสำรับ คือข้าวแช่ไทยมอญ ที่จังหวัดราชบุรี ในไทย และข้าวแช่เมืองมอญในพม่า
今天，小编想介绍两种”凉粥“和”宋干饭“：分别是泰国叻丕府的泰孟凉粥，和缅甸的孟族凉粥。

ข้าวแช่ไทยมอญ ราชบุรี
泰孟凉粥--叻丕府

ข้าวแช่สำรับนี้ เป็นข้าวแช่ชาวมอญนครชุมน์ อำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี ที่นำมาร่วมงานบุญในช่วงสงกรานต์กับ "เทศกาลหนังใหญ่วัดขนอน" ที่อำเภอโพธาราม ซึ่งจัดมาเป็นเวลากว่าสิบปีติดต่อกัน และได้มีโอกาสไปลิ้มรสอยู่หลายครั้ง ก่อนที่สถานการณ์การระบาดของโควิดทำให้การจัดงานประจำปีต้องขาดช่วงไป
这种凉粥是叻丕府万邦县纳空忠邦的孟族人在宋干节期间做功德用的，也用于Photharam县的“卡农寺皮影节”。在新冠疫情爆发前，这些活动连续举办了十多年，也能有机会去品尝凉粥。




องค์ประกอบและเครื่องเคียงของข้าวแช่แห่งนครชุมน์นี้ ประกอบไปด้วย ปลาป่นผัดหวาน หรือภาษามอญเรียกว่า ก๊ะเจีย หัวไชโป๊ผัดหวานและยำมะม่วง หรืออะว้อดเกริ๊ก ซึ่งเครื่องเคียงข้าวแช่ตำรับชาวมอญที่เต็มสำรับยังมีมากกว่านี้ บางถิ่นมี 5-7 ชนิด บางถิ่นมีถึง 10-12 ชนิด แตกต่างกันไปตามความถนัด และความชอบ แต่หลักๆ ทั่วไปจะมี หมูผัดหวาน  ยำขนุนอ่อนและลูกกะปิชุบไข่ทอด เป็นต้น
纳空忠邦凉粥的食材和配菜有：甜炸鱼粉；或孟语叫"kajia"；甜炸萝卜；还有芒果沙拉或鳄梨。其中孟族传统凉粥的配菜更多，有些地方有5~7 种，有的地方有 10-12 种，根据个人喜好而有所不同。但主要是甜炒猪肉、凉拌菠萝蜜以及虾酱煎蛋。

ข้าวแช่ เมืองมอญพม่า
缅甸的孟族凉粥


ส่วนข้าวแช่เมืองมอญ ประเทศพม่าสำรับนี้ มาจากตลาดเมืองเมาะลำไยน์ รัฐมอญ เสิร์ฟด้วย “ข้าวน้ำ” ชามโต ซึ่งมีกลิ่นควันเทียนบางๆ กับเครื่องเคียงที่ใส่รวมมาในถ้วยใบเล็ก โดยปกติจะมี ปลาผัดแห้ง ยำมะม่วง ยำผักดองต่างๆ รวมถึงพริกแห้งทอด
至于缅甸的孟族凉粥，来自孟邦毛淡棉的一个市场。一碗粥有淡淡的蜡烛香味道的粥，还有一小碗配菜，通常是炸鱼。还有芒果干沙拉，各种酸菜沙拉、炸干辣椒。


เพื่อนชาวพม่าที่หลงใหลข้าวแช่ของชาวมอญเล่าว่า ข้าวน้ำ หรือ ข้าวสงกรานต์ เป็นอาหารจานโปรดคนมอญรวมทั้งคนพม่าด้วย ชาวมอญเป็นพุทธศาสนิกชนที่เลื่อมใสในพุทธศาสนา เธอเล่าว่าในช่วงเทศกาลสงกรานต์ ชาวมอญในประเทศพม่าจะไปวัดทำบุญและถวายเพลพระด้วยข้าวแช่ และยังทำเลี้ยงคนในชุมชนของตัวเองด้วย ถือเป็นอาหารคลายร้อนที่กินกันทั้งหมู่บ้าน และแสดงถึงความความสัมพันธ์ในระบบชุมชนและเครือญาติของชาวมอญ ซึ่งเรายังคงได้เห็นความใจบุญสุนทานและความสัมพันธ์ของชุมชนมอญในประเทศไทยในหลายๆ ที่ผ่านสำรับข้าวแช่นี้ด้วยเช่นกัน
一位对孟族凉粥着迷的缅甸朋友说：“ '凉粥' 或 '宋干饭'是孟族人和缅甸人最喜欢的一道菜。孟族是信奉佛教的佛教徒。她说在宋干节期间，缅甸的孟族人到寺庙用凉粥向僧侣们施斋、做功德，也会给自己社群里的人吃。凉粥是全村人都会吃的消暑佳肴，这彰显了孟族人的社群和血亲关系。我们仍然可以通过这道凉粥窥见泰国多地孟族人社群的联系。"




ส่วนข้าวแช่ตำรับชาววังของไทยที่ขายกันแพร่หลาย ถูกประยุกต์เป็นเครื่องเสวยในรั้วในวังโดยสตรีชาวมอญที่รับราชการเป็นข้าหลวงฝ่ายใน ก่อนที่จะขยายออกประตูวังมาสู่เรือนชาวบ้านในราวสมัยรัชกาลที่ 5 จนกลายเป็นเมนูคลายร้อนที่ได้รับความนิยมและค่อนข้างมีสนนราคาในปัจจุบัน
至于广泛销售的泰国皇室版凉粥，是担任皇家内侍的孟族妇女改良的，五世王时期传出宫外流向千家万户。现在已经成了受欢迎且价格实惠的消暑佳肴。

好啦，不知道有没有小伙伴吃过泰式”凉粥“呢，口感如何？配菜好吃吗？来留言告诉小编口感如何！不知道国内哪家泰餐店有做凉粥的，小伙伴们快来给小编安利一波吧，等有机会了小编也想去尝尝看呀~~

 

声明：本文由沪江泰语编译整理，素材来自thairath，未经允许不得转载。如有不妥，敬请指正。