泰语里有一个词,经常用在发牢骚或者对人、事物不满意的时候,这个词就是เฮงซวย,那大家知道为什么可以用这个词来表达我们的负面情绪?这个词又是来自哪里呢?今天,我们就来带大家学习一下这个口语中经常见到的词汇!

คำศัพท์ “เฮงซวย” มาจากไหน? 
“เฮงซวย”这个词哪 里来?

การใช้ภาษาไทยในชีวิตประจำวันหรือในวาระอื่นๆ มีทั้งที่เป็นคำไทยแท้ และคำที่หยิบยืมมาจากภาษาอื่น ไม่ว่าจะเป็นเขมร บาลี สันสกฤต หรือแม้แต่ภาษาอังกฤษ และภาษาจีน ซึ่งในบรรดาคำที่หยิบยืมมาจากภาษาจีน นักวิชาการยอมรับกันว่า หยิบยืมมาจากจีนแต้จิ๋วและฮกเกี้ยนมากกว่าที่อื่น และคำหนึ่งในกลุ่มนั้นก็คือ “เฮงซวย”
在日常生活或其他场 合使用泰语时,我们既有原汁原味的泰语词汇,也有从其他语言借来的词汇,包括高棉语、巴利文、梵文,甚至是英语和汉语。在汉语借词中,学者们普遍认为主要来自潮汕话和福建话,其中一个例子就是“เฮงซวย”。

ด้วยลักษณะการเคลื่อนย้ายถิ่นฐานของมนุษย์ตั้งแต่ยุคโบราณ ทำให้เกิดการแลกเปลี่ยนวัฒนธรรม ผสมปนเปกันไปในหลายยุคสมัย สำหรับประเทศไทยก็มีชาวจีนเดินทางเข้ามามาก จากการศึกษาของ พรพรรณ จันทโรนานนท์ พบว่า ชาวจีนในประเทศไทย คือชาวจีนที่อพยพมาจากดินแดนทางตอนใต้ของประเทศจีน คือ มณฑลกวางตุ้ง ฮกเกี้ยน และไหหลำ ชาวจีนเหล่านี้ได้แก่ชาวจีนกวางตุ้ง ชาวจีนแคะ (ฮากกา) ชาวจีนแต้จิ๋ว ชาวจีนฮกเกี้ยน และชาวจีนไหหลำ รวม 5 กลุ่มภาษาใหญ่
由于人类自古以来的迁徙 特性,文化交流不可避免地在不同时期产生。对于泰国来说,也曾经有大量的中国移民涌入。根据Phornphan Jantharonanon的研究,泰国的华人主要来自中国南部的广东、福建和海南等地区,包括广东人、客家人、潮州人、福建人和海南人等五大语言群体。

พวกที่เข้ามาในสมัยพระเจ้าตากสิน (พ.ศ. 2310-2325) จนถึงรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (พ.ศ. 2393-2411) ชาวจีนอพยพในช่วงนี้จะเป็นชาวจีนแต้จิ๋วเป็นส่วนใหญ่ เพราะพระเจ้าตากสินทรงมีเชื้อสายจีนแต้จิ๋ว
在达信大帝 (1767-1782)至拉玛四世(1850-1868年)的时期,中国移民主要以潮州华人为主,因为泰国达信大帝有中国潮州血统。

ชาวจีนรุ่นแรกๆ ที่อพยพเข้ามาในไทยจะเข้ามากับเรือสินค้า และส่วนมากเป็นชาวจีนที่อาศัยทำกินอยู่ในดินแดนทางใต้แถบชายทะเลมาก่อน ต่อมาเมืองกวางโจวมีเมืองท่าใหม่แถบชายทะเลทางใต้ ยิ่งทำให้ดินแดนทางใต้มีความสำคัญเพิ่มขึ้นอีก จึงทำให้ชาวจีนกลุ่มภาษาต่างๆ อพยพออกนอกประเทศมากขึ้น (เกาะไหหลำเดิมอยู่ในมณฑลกวางตุ้ง ได้รับการยกฐานะเป็นมณฑล ในปี ค.ศ. 1988 (周敏  ; 1995 : 8-9)
最早期的华人移民进入泰国是通过商船,大多数定居在南部海滨地区。后来广州在南部沿海有了新海港城市,使得南部地区变得更为重要,促使了更多的华人移民前往其 他国家,海南岛原本隶属于广东省,在1988年被提升为省级行政区(周敏  ; 1995 : 8-9)。

ในกลุ่มคำที่เกี่ยวกับความเชื่อ มีคำที่คนไทยน่าจะได้ยินบ่อยอันดับต้นๆ อย่าง “เฮงซวย” 兴衰 เป็นภาษาพูดติดปาก ซึ่งพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 อธิบายว่าหมายถึง เอาแน่นอนอะไรไม่ได้ คุณภาพต่ำ ไม่ดี เช่น “คนเฮงซวย ของเฮงซวย เรื่องเฮงซวย”
在涉及信仰的词汇 中,有一些词语泰国人可能经常听到,其中排名较高的就有“เฮงซวย”(兴衰)。这个词汇在口语中被广泛使用,根据泰国皇家学术词典1999年版本的解释,它表示:不确切,质量低劣,不好。例如兴衰之人,兴衰之物,兴衰之事。

ในคำอธิบายฉบับราชบัณฑิตยสถาน กำกับที่มาของคำว่า ในภาษาจีน คำว่า “เฮง” แปลว่า โชคดี “ซวย” แปลว่า เคราะห์ร้าย เฮงซวย ว่า ไม่แน่นอน”
在皇家学术词典对于“เฮงซวย”一词的解释中,表明了这个词借自中文。其中,“เฮง”被翻译为“โชคดี”(幸运),而“ซวย”则被翻译为“เคราะห์ร้าย”  不幸)。因此,“เฮงซวย”可以解释为“不确定”的含义。

ขณะที่ พิชณี โสตถิโยธิน บรรยายในบทความเรื่อง “คำยืมภาษาจีนแต้จิ๋วในภาษาไทย: ปรากฏการณ์ที่วงศัพท์อันเนื่องมาจากการเปลี่ยนแปลงความหมาย” ในวารสารจีนศึกษา ฉบับที่ 5 ปีที่ 5 พ.ศ. 2555 ว่า คำว่า เฮงซวย ภาษาจีนแต้จิ๋วหมายถึง “โชคไม่ดี” จัดว่าอยู่ในวงศัพท์ความเชื่อ และเป็นวงศัพท์คุณลักษณะ พิชณี อธิบายว่า “เมื่อภาษาไทยยืมมาใช้ เกิดการย้ายที่ความหมายจากวงศัพท์ความเชื่อ ไปยังวงศัพท์คุณลักษณะ”
在《中文研究期刊》第5期第5卷(2012年)中的一篇名为《泰语中的潮州话借词:词汇语义变化现象》的文章中,作者Pitchanee Sotiyothin解释了“เฮงซวย”一词,指出,在潮州话中,“เฮงซวย”的意思是“โชคไม่ดี”(不幸运),被认为属于信仰词汇,并演变成形容词。Pitchanee指出:“当泰语借用这个词时,它从信仰词汇的领域转移到了形容词的领域。”

อิทธิพลของชาวจีน (แต้จิ๋ว) นอกจากภาษาแล้ว พรพรรณ จันทโรนานนท์ ยังอธิบายว่า ชาวจีนแต้จิ๋ว ยังนำความรู้เรื่องการทำน้ำตาลทรายเข้าสู่เมืองไทยตั้งแต่ต้นสมัยรัตนโกสินทร์ การทำสวนผักอย่างเป็นล่ำเป็นสัน การทอผ้าด้วยกี่กระตุกของชาวจีนแคะ (ฮากกา) (แสงอรุณ กนกพงศ์ชัย; 2538 : 27-28)
除了语言之外,Phornphan Jantharonanon还解释了潮州华人的影响力。她提到,潮州华人不仅带入了语言,还在泰国曼谷王朝初期时代就带来了有关制糖的技术,还有实实在在的蔬菜园艺知识,还包括客家人的织布机纺织传统技艺(Saengarun Kanokphongchai; 2538 : 27-28)。

泰语中还有许多像这样的中文外来词呢:

中文外来词               泰语意思                     中文意思
ก๋ง                               ปู่                           阿公,爷爷
กงสี                        คณะ กลุ่ม                        公司
ก๋วยเตี๋ยว               อาหารชนิดเส้นใหญ่                粿条
กะหล่ำ                    ผักชนิดหนึ่ง                       甘蓝
กั๊ก                          หนึ่งในสี่                          四分之一
ก๋ากั่น                       เก่งกาจ                           勇敢
กุ๊ย                          ผี เปรต                           鬼
เก๊                           ปลอม                            假
เก้าอี้                        ที่นั่ง                             椅子
เกี๊ยว                   อาหารชนิดหนึ่ง                     饺子
โก                            พี่                               哥
งิ้ว                    การแสดงของจีน                     戏曲
จ๋อ                           นั่ง                               坐
จับกัง                  คนงานใช้แรงงาน                  杂工
จับฉ่าย        อาหารที่ใช้ผักต้มผสมหลายชนิด         杂菜,杂烩
เจ๊ก                          ลุง                            伯伯
เจ๊ง                  ขาดทุน เสียหายไปหมด         净,尽,破产
เจี๊ยบ                        เย็น                              凉
โจ๊ก                        ข้าวต้ม                          粥
ฉาง                       ที่เก็บข้าว                    仓,仓库
เฉ่ง                      ชำระเงิน                          清帐
แฉ                    เอาออกให้ดู                         揭露
ชาด                       สีแดง                             赤
ซวย                     โชคร้าย                           倒霉
ซีอิ๊ว             เครื่องปรุงอาหารชนิดหนึ่ง              酱油
เซ็งลี้                    กิจการค้า                          生意
เซียน                     เทวดา                             仙
เซียมซี              กระดาษสำหรับเสื่ยงทาย             签诗
แซ่                    โคตร สกุล                            姓
แซยิด                    วันเกิด                             生日
ตงฉิน                   ซื่อตรง                             忠诚
ตะหลิว              ช้อนโลหะขนาดใหญ่                 锅铲
ตั๋ว               กระดาษที่ใช้เป็นเครื่องหมาย           单,票
ตู้                เครื่องเรือนใช้เก็บของมีฝาปิด            柜子
เต้าเจี้ยว            ถั่วดอง                                  豆豉
เต้าหู้              อาหารชนิดหนึ่งทำจากถั่ว              豆腐
เตียง                เครื่องเรือนใช้นอน                     床
โต๊ะ             เครื่องเรือนขนาดใหญ่คู่กับเก้าอี้         桌
ไต้ก๋ง                นายท้ายเรือ                           舵手
เถ้าแก่                 หัวหน้า                               老板
บะหมี่            อาหารชนิดเส้นเล็ก ๆ                    面条
ปุ๋ย                    อาหารพืช                            肥料
โป๊ะ                     แพจับปลา                          捕鱼筏
ยี่ห้อ                  ตรา เครื่องหมายการค้า           品牌
โรงเตี้ยม                     ที่พักคนเดินทาง             客栈
โละ                          ตัดทิ้ง                          丢,扔
ซาลาเปา                 ขนมชนิดหนึ่ง                     包子
สี่กั๊ก                         สี่แยก                         十字路口
หมึก                ของเหลวใช้เขียนกับปากกา            墨
หุ้น                       การรวมกัน                       股份
อั้งโล่                         เตาไฟ                         火炉
ก๊ก                       พวก ประเทศ                        帮派、国
กุยช่าย                   ชื่อไม้ล้มลุกชนิด                 韭菜
เกาเหลา             ลักษณะอย่างแกงจืด             高楼肉汤
จีนแส/ซินแซ             หมอ ครู                         老师、医生
เฉาก๊วย              ชื่อขนมชนิดหนึ่ง                   烧仙草
ตุ๋น                          ทำให้สุก                         炖、焖
บ๊วย                         ที่สุดท้าย                     末尾、梅
บ๊ะจ่าง                   ชื่ออาหารชนิดหนึ่ง                  粽子
ปุ้งกี๋                    เครื่องมือ                                 簸箕
เปาะเปี๊ยะ              ชื่ออาหารชนิดหนึ่ง             春卷
กวางตุ้ง                 ชื่อมณฑล                        广东
กังฟู                ศิลปะการต่อสู้ป้องกัน                功夫
ขงจื๊อ                        ชื่อของคน                        孔子
แคะ                  ชาวจีนพวกหนึ่ง                        客家
แต้จิ๋ว                         เมือง                                潮州
ปาท่องโก๋                ของกินชนิดหนึ่ง                 油条

 

快去考考你的泰国朋友,看看他们知不知道这些词到底来自哪里!

 

声明:本文由沪江泰语编译整理,素材来自silpa-mag,未经允许不得转载。如有不妥,敬请指正。