熟悉世界地理的同学一定知道，世界上有很多国家名称的结尾都是“斯坦”，它们主要分布在中亚，那“斯坦”到底是什么意思呢？泰语里有没有一个专门对应的词呢？今天我们就来学习一下！

ภูมิภาค “เอเชียกลาง” ดินแดนตอนในของทวีปเอเชีย ไม่มีทางออกสู่มหาสมุทร หากกางแผนที่ออกดูจะพบว่า เอเชียกลาง เป็นดินแดนปิดที่อยู่ระหว่างทวีปยุโรปกับทวีปเอเชีย และมีจุดเด่นประการหนึ่งที่ทำให้นักเรียนภูมิศาสตร์จดจำดินแดนนี้ได้แม่นคือ ชื่อประเทศที่มักลงท้ายด้วย “-สถาน” ได้แก่ คาซัคสถาน อุซเบกิสถาน ทาจิกิสถาน เติร์กเมนิสถาน และคีร์กีซสถาน
中亚是亚洲大陆的内陆地区，没有通往大海的出口。如果查看地图，你会发现亚洲中部是一个封闭的地区，位于欧洲和亚洲两大洲之间。这个地区有一个显著的特点，使学地理的人能够准确地记住这片土地，那就是以"斯坦" 结尾的国家的名字，如哈萨克斯坦、乌兹别克斯坦、塔吉克斯坦、土库曼斯坦和吉尔吉斯斯坦。


（哈萨克斯坦，图源：视觉中国）

เหตุใดเป็นเช่นนั้น?
造成这种情况的原因是什么？

ไมเคิล ไรท์ นักวิชาการประวัติศาสตร์ สังคม ไทยคดีศึกษา อธิบายว่า แท้จริงแล้วชื่อประเทศเหล่านี้เป็นมรดกจากภาษาเปอร์เซีย (อิหร่าน) ซึ่งอยู่ในตระกูลภาษาอินโด-ยูโรเปียน ญาติของภาษาสันสกฤต รวมถึงภาษาในตะวันตก
一位研究泰国历史社会的学者Michael Wright解释说，这些国家的名称实际上是来自波斯语（伊朗），波斯语属于印欧语系中的一种语言，与包括梵语，以及和西方一些语言有亲属关系。

คำว่า “สฺตาน” (Stan) ในภาษาเปอร์เซียตรงกับ “สฺถาน” (Sthan) ในภาษาสันสกฤต และตรงกับภาษาอังกฤษหลายคำ เช่น Stand (ยืน) และ Station (ที่ยืนหรือสถานี) คำเหล่านี้ล้วนมาจากรากศัพท์เดิมว่า Sta อันหมายถึง “ยืน”, “อยู่”, “นิ่ง” ก่อนจะพัฒนาไปสู่ความหมายอื่น ๆ ตั้งแต่ ที่ยืน สถานที่ ไปจนถึง “ประเทศ”
在波斯语中，“สฺตาน”（Stan）对应于梵文中的“สฺถาน”（Sthan），并对应于英语中的多个词汇，例如 Stand（站立）和 Station（站点或车站）。这些词汇都源于原始词根“Sta”，意味着“站立”、“存在”和“静止”，然后演变成其他含义，从“站立”到“地方”，一直到“国家”。


（乌兹别克斯坦，图源：视觉中国）

ในสมัยโบราณ ชาวเปอร์เซียเคยขยายอำนาจมาจากที่ราบสูงอิหร่านทางตะวันตก สู่พื้นที่เอเชียกลาง รวมถึงภาคเหนือของอินเดีย ทำให้ภาษาเปอร์เซียแพร่กระจายและกลายเป็นภาษาราชการทั่วดินแดนใต้อาณัติของพวกเขา
在古代，波斯人曾从位于西方的高原波斯扩展其权力，覆盖到亚洲中部，包括印度北部地区。这导致波斯语的传播，并成为其在他们统治下的领土中的官方语言。

สายธารแห่งประวัติศาสตร์ของภูมิภาคเอเชียกลางขับเคลื่อนด้วยกลุ่มชาติพันธุ์มากมาย หลัก ๆ คือชนชาวเตอร์กิก (Turkic people) หรือพวกเติร์ก ที่มีชาติพันธุ์แยกย่อยออกมาอีกมากมาย พวกเขาทั้งสามารถสถาปนารัฐของตนเอง ทั้งถูกปกครองโดยมหาอำนาจ กระทั่งสหภาพโซเวียตสลายตัว สาธารณรัฐทั้ง 5 ในเอเชียกลางที่เคยอยู่ภายใต้การปกครองของโซเวียตก็ได้รับเอกราชอย่างสมบูรณ์ใน ค.ศ. 1991 กลายเป็นประเทศคาซัคสถาน (Kazakhstan) อุซเบกิสถาน (Uzbekistan) ทาจิกิสถาน (Tajikistan) เติร์กเมนิสถาน (Turkmenistan) และคีร์กีซสถาน (Kyrgyzstan)
亚洲中部地区的历史主要由许多不同民族推进，其中主要的是突厥族或称为突厥人，他们分为许多不同的亚族。他们有的有能力建立自己的国家，有些被大帝国统治，直到苏联解体，亚洲中部的五个前苏联成员在1991年后完全获得了独立。演变成了哈萨克斯坦、乌兹别克斯坦、塔吉克斯坦、土库曼斯坦和吉尔吉斯斯坦这五个国家。


（塔吉克斯坦，图源：视觉中国）

ชื่อประเทศเหล่านี้ มาจากชื่อชนชาติกลุ่มใหญ่ทั้ง 5 ชาติพันธุ์ในเอเชียกลาง ได้แก่ ชาวคาซัค (Kazakh) ชาวอุซเบก (Uzbek) ชาวทาจิก (Tajik) ชาวเติร์กเมน (Turkmen) และชาวคีร์กีซ (Kyrgyz) คำว่า “สถาน” (Stan) ที่ลงท้ายชื่อประเทศ มีเพื่อบอกอัตลักษณ์ทางชนชาติบนดินแดนของตนเอง เช่น คาซัคสถาน ก็คือ “ประเทศของชาวคาซัค” นั่นเอง
这些国家的名称来源于亚洲中部五个主要族群，分别是哈萨克族（Kazakh）、乌兹别克族（Uzbek）、塔吉克族（Tajik）、土库曼族（Turkmen）和吉尔吉斯族（Kyrgyz）。而“斯坦”（Stan）一词作为国家名称的后缀，用于表达其独特的民族身份，例如哈萨克斯坦即为“哈萨克人之国”。

หรืออย่าง อัฟกานิสถาน ประเทศทางใต้ของภูมิเอเชียกลาง ก็ได้รับอิทธิพลทางภาษาจากเปอร์เซียเช่นกัน จึงมีชื่อประเทศหมายถึง “ประเทศของชาวอัฟกัน” หลักการนี้ยังเป็นที่มาของรากศัพท์ชื่อประเทศอินเดียด้วย เพราะชาวเปอร์เซียเป็นผู้ริเริ่มใช้คำว่า “ฮินดูสถาน” หมายถึง ประเทศของชนแห่งลุ่มแม่น้ำอินดัส (สินธุ) ก่อนจะเพี้ยนเป็น “อินเดีย” (แต่ไม่มีคำว่า ‘สถาน’) ในเวลาต่อมา
或者像中亚的南部国家阿富汗，也受到了波斯语的语言影响，因此国名意味着“阿富汗人之国”。这个原则也是印度这个国家名称的语源，因为波斯人最初使用“印度斯坦”这个词，指的是印度河流域的国家，后来演变成了“印度”（但没有“สถาน”这个词）。


（土库曼斯坦，图源：视觉中国）

ทั้งนี้ “ปากีสถาน” คือข้อยกเว้นสำหรับหลักการข้างต้น เพราะเป็นชื่อจากตัว “อักษรแรก” ของชื่อแคว้นในประเทศ ได้แก่ คือ ปัญจาบ (Punjab) อัฟกาเนีย (Afghania) แคชเมียร์ (Kashmir) อิสลามาบาด (Islamabad) สินธ์ (Sindh) และ “คำสุดท้าย” ของแคว้นบาลูจิสถาน (Baluchistan) รวมกันเป็น “Pakistan”
然而，巴基斯坦是对上述原则的一个例外，因为它是由该国各地区的首字母组成的，例如旁遮普省（Punjab）、阿富汗尼斯坦（Afghania）、克什米尔（Kashmir）、伊斯兰堡（Islamabad）、信德省（Sindh）以及俾路支省（Baluchistan）的末尾字母“Stan”。

อย่างไรก็ตาม คำว่า “ปากีสถาน” ยังมีความหมายว่า “ดินแดนของชนบริสุทธิ์” ในภาษาอูรดู ภาษาราชการของปากีสถาน ซึ่งเป็นญาติของตระกูลภาษาอินโด-ยูโปเปียนอีกนั่นแหละ…
然而，“巴基斯坦”一词在巴基斯坦官方语言乌尔都语中仍然有“纯洁人民之地”的意义，乌尔都语是巴基斯坦的官方语言，也是印欧语系的一支。
 

现在大家能记住泰语里สถาน这个词了吧！

 

声明：本文由沪江泰语编译整理，素材来自silpa-mag，未经允许不得转载。如有不妥，敬请指正。